Szosa Bydgoska 44/48, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 39 71
fax: +48 56 611 39 74
e-mail: inarcheo@umk.pl

Uniwersyteckie Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności

Badania archeologiczne kościoła Św. Krzyża – oświadczenia, komunikaty, informacje AKTUALIZACJA 27.08.2024

OŚWIADCZENIE

Szanowni Państwo,

w związku z trwająca wymianą dokumentów załączamy poniżej (chronologicznie) korespondencję i dokumenty wymieniane pomiędzy:

Dyrekcją Instytutu Archeologii UMK w Toruniu,

Kujawsko-Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków,
Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Toruniu ,
gminą miasta Toruń.

Z uwagi na medialne wypowiedzi pana mgr. Mariusza Ciszaka dezinformujące opinię publiczną i godzące w dobre imię Instytutu Archeologii UMK w Toruniu oświadczamy:

Instytut Archeologii UMK nie jest konkurencją dla prywatnych firm działających w Toruniu. Jego podstawową działalnością jest dydaktyka oraz badania naukowe prowadzone w ramach różnych projektów badawczych na terenie kraju i za granicą. Ostatnie badania szeroko zakresowe w Toruniu, związane z planowanymi inwestycjami miasta, Instytut Archeologii UMK przeprowadził w latach 2005–2006 na stanowisku 114 przy Wałach gen. Sikorskiego pod kierunkiem dr. Ryszarda Kaźmierczaka i w 2013 roku na terenie Jordanek pod kierunkiem dr. Jacka Bojarskiego. Pierwszą od wielu lat podjętą inicjatywą było bezskuteczne ubieganie się – wraz z Muzeum Okręgowym w Toruniu – o prowadzenie badań wykopaliskowych przy rewitalizacji Bulwarów Filadelfijskich.
Zlecenie Instytutowi Archeologii UMK przez Gminę Miasta Toruń wykonania ekspertyzy archeologicznej dotyczącej przeprowadzonych w strefie kompleksu sakralnego Ducha Świętego prac wykopaliskowych stworzyło w ubiegłym roku możliwość realizacji uzupełniających badań sondażowych i sformułowania ostatecznego wniosku odnośnie do potrzeby dalszych interdyscyplinarnych badań w tym miejscu. Podpisanie w marcu br. porozumienie pomiędzy Prezydentem Miasta Toruń a Rektorem UMK w sprawie współpracy w zakresie badań naukowych nad przeszłością Torunia dało możliwość docelowej dotacji Gminy Miasta Toruń na dalsze badania kompleksu Ducha Świętego.
Zarzut sformułowany pod kątem Zespołu do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia działającego przy UMK, że nie wypracował dotąd wytycznych dla Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu jest całkowicie niedorzeczny. Standardy takie zostały opublikowane przez Generalnego Konserwatora Zabytków w Kurierze Konserwatorskim w 2020 roku i powinny być stosowanie w trakcie realizacji wszelkich form badań archeologicznych.
Nieprawdziwy jest zarzut, że Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia nie wykazywał się żadną inicjatywą badawczą na terenie miasta. W ramach jego działalności realizowany był grant badawczy NCN pod kierunkiem prof. Krzysztofa Mikulskiego, w ramach którego stworzono bazę danych dotyczącą wszystkich badań i nadzorów na terenie Starego Miasta. Natomiast prace terenowe, poza badaniami przy kościele św. Jakuba, w ostatniej dekadzie prowadziły głównie dominujące na rynku toruńskim firmy prywatne. Zespół do Badań Średniowiecznego i Nowożytnego Torunia został formalnie rozwiązany w 2019 roku w związku z restrukturyzacją Uczelni po wejściu w życie Ustawy 2.0 – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W nowej formule organizacyjnej został on powołany 1 czerwca 2024 roku przez Rektora UMK w porozumieniu z Prezydentem Miasta Torunia w ramach Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności.
Na prośbę Prezydenta Pawła Gulewskiego Instytut Archeologii UMK podjął się opracowania eksperckiej opinii na temat dotychczasowych wyników badań prowadzonych w strefie kwartału św. Wawrzyńca oraz trybu i realizacji prowadzonych w tym miejscu prac przy okazji budowy ciepłociągu do budynku ECFC. Dezinformacją jest, że zadanie to zlecono jakimkolwiek osobom fizycznym zatrudnionym przez UMK. Opracowanie takie jest w trakcie przygotowania, a główne jego tezy zawarte zostały w piśmie do WKZ z 1 lipca 2024 roku.
Nieprawdą jest, że niedawno przeprowadzone badania georadarowe (21.06.2024) w rejonie kościoła św. Krzyża prowadził Instytut Archeologii UMK, który jedynie je rekomendował. Zostały one zlecone przez Urząd Miasta Torunia wyspecjalizowanej w tym zakresie pracowni w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego. Ich wyniki zostały zaprezentowane już kilka dni po badaniach terenowych na spotkaniu roboczym w PGE z udziałem WKZ (25.06.2024). Przekazana została wówczas informacja, że wykonawca tych prac ze względów technicznych otrzymał obraz georadarowy jedynie do głębokości 1,5 metra. W związku z czym nie mają one takiego znaczenia jak oczekiwano. Opracowanie w/w badań powinno zostać przekazane do Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przez Gminę Miasta Toruń. Akcentowanie ich znaczenia w sprawie oceny zachowania reliktów kościoła, wobec fizycznego odkrycia murów będących w kolizji z planowanym ciepłociągiem, jest tematem zastępczym.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika nie ma obowiązku współpracy z archeologicznymi firmami prywatnymi, natomiast wielokrotnie nawiązywał współpracę z podmiotami rzetelnymi, szanującymi standardy badań archeologicznych i etykę zawodową. Oficjalna współpraca z firmą pana mgr. M. Ciszaka nie została podjęta pomimo wcześniejszej deklaracji Instytutu Archeologii przyjęcia do konserwacji elementów drewnianych chłodni odkrytych przez tą firmę w trakcie badań przy budowie ECFC. Pan mgr M. Ciszak przekazał je do siedziby Instytutu Archeologii UMK pięć miesięcy temu, zapewniając, że niezwłocznie dostarczone zostanie oficjalne zlecenie na tę usługę. Do dzisiaj Instytut Archeologii UMK nie otrzymał zlecenia na te prace, a wszelkie próby kontaktu z Panem mgr. M. Ciszakiem w tej sprawie pozostawały bezskuteczne.
Instytut Archeologii UMK jest otwarty na współpracę ze wszystkimi, którym bliska jest idea realnej ochrony dziedzictwa archeologicznego naszego miasta a nie chęć podążania na skróty w imię doraźnych interesów. Postrzegamy to w kategoriach misji społecznej, służącej budowaniu wspólnej odpowiedzialności za relikty przeszłości będące pozostałością kultury wielu pokoleń torunian.

Dyrektor Instytutu Archeologii UMK

Prof. dr hab. Wojciech Chudziak

Rada Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności

Przewodnicząca:

prof. dr hab. Hanna Kóčka-Krenz;

Członkowie:

prof. dr hab. Jadwiga Chudziakowa,
prof. dr hab. Andrzej Kola,
prof. dr hab. Jerzy Kruppé,
prof. dr hab. Anna Marciniak-Kajzer,
prof. dr hab. Henryk Paner,
prof. dr hab. Zbigniew Pianowski,
prof. dr hab. Jerzy Piekalski,
prof. dr hab. Jacek Poleski,
prof. dr hab. Marian Rębkowski,
prof. dr hab. Artur Różański,
prof. dr hab. Krzysztof Wachowski,
prof. dr hab. Marcin Wiewióra,
mgr Marek Konopka,
mgr Martyna Milewska.

Wyniki badań prowadzonych w ramach Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności prezentowane są na forum organizowanych cyklicznie międzynarodowych konferencji naukowych oraz publikowane w czasopiśmie „Archaeologia Historica Polona” będącym organem wydawniczym Centrum.

adres: Uniwersyteckie Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Instytut Archeologii
ul. Szosa Bydgoska 44/48
87-100 Toruń
tel. +48(56) 611 39 71, +48(56) 611 39 88