Katedra Prahistorii

Katedra została powołana do życia 1 października 2019 roku. W jej skład weszli specjaliści z czterech dotychczasowych jednostek Instytutu Archeologii, tj. Zakładu Młodszej Epoki Kamienia, Zakładu Epok Brązu i Żelaza, Zakładu Archeologii Podwodnej oraz Pracowni Traseologii.

Pracownicy Katedry stanowią zespół wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy w swojej aktywności łączą pracę naukową, dydaktyczną i praktyczną. Ich zainteresowania naukowe i badawcze można podzielić na cztery główne nurty tematyczne: archeologię środkowej epoki kamienia, młodszej epoki kamienia, epok brązu i żelaza oraz archeologię podwodną.

Obecnie do najważniejszych tematów badawczych realizowanych przez pracowników Katedry należą:

• badania nad technologią i sposobem użytkowania mezolitycznych wytworów z surowców kamiennych i organicznych, studia z zakresu archeologii eksperymentalnej oraz szeroko rozumianej problematyki środkowej epoki kamienia;
• studia nad możliwościami interpretacji funkcji i organizacji przestrzennej obozowisk paleolitycznych i mezolitycznych oraz badania nad użytkowaniem surowców krzemiennych oraz kostnych przez społeczności prehistoryczne Litwy (badania realizowane we współpracy z Muzeum Narodowym w Wilnie oraz Instytutem Historii Litwy w Wilnie);
• badania nad Neolitem Europy Środkowej i Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem północno-wschodniej rubieży osadnictwa wczesnorolniczego, pozyskiwaniem i dystrybucją surowców ze skał krzemionkowych w neolicie i epokach metali;
• badania traseologiczne nad pradziejowym krzemieniarstwem (neolit-epoka brązu-epoka żelaza), studia nad metalurgią społeczności pradziejowych (od neolitu po okres wędrówek ludów) oraz analizy ceramiki z epoki neolitu i wczesnych okresów epoki brązu z zastosowaniem metod instrumentalnych. Badania są realizowane we współpracy z parterami z Polski i z zagranicy;
• badania nad osadnictwem młodszej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza na obszarze Polski północnej. W tym, badaniami archeologicznymi i archeometaloznawczymi skarbów wyrobów metalowych i wybranych narzędzi kamiennych związanych z pradziejową produkcją brązowniczą (we współpracy międzyośrodkowej, między innymi z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie i Katedrą Geologii i Hydrogeologii Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMK).
• badania z zakresu teorii i historii archeologii pradziejowej epok metali; badania archeologiczne i archeobiologiczne niespalonych szczątków ludzkich kultury łużyckiej (we współpracy m. in. z Katedrą Antropologii Uniwersytetu Łódzkiego i Instytutem Ekologii i Bioetyki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego);
• studia nad przemianami jakie miały miejsce na ziemi chełmińskiej od czasów bezpośrednio poprzedzających okres wykrystalizowania się kultury oksywskiej po zanik kultury wielbarskiej, na tle kultury Barbaricum;
• studia nad rozwojem żeglugi epoki brązu w basenie Morza Śródziemnego oraz badania podwodnego krajobrazu kulturowego w kontekście wykorzystywania go przez społeczeństwa pradziejowe, rozwój żeglugi i portów w basenie Morza Bałtyckiego.