Sukces toruńskiej archeologii w konkursach NCN

Z radością informujemy, że w najbliższym czasie w Instytucie Archeologii UMK rozpoczną się dwa projekty, które właśnie otrzymały finansowanie od Narodowego Centrum Nauki.

Nasza doktorantka mgr Zuzanna Majbrodzka ze Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych, Teologicznych i Artystycznych otrzymała dofinansowanie w konkursie NCN PRELUDIUM-24 na realizację projektu badawczego pt. "Znaczenie psa w społecznościach środkowoeuropejskiego Barbaricum (200 BC–400 AD) – studium archeozoologiczne tzw. pochówków psów".

Nasza pracowniczka dr Magdalena Krajcarz będzie koordynować badania ze strony Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w projekcie badawczym pt. "Zróżnicowanie izotopowych poziomów odniesienia dla węgla i azotu w czwartorzędowych ekosystemach lądowych", którego kierownikiem jest dr hab. Maciej T. Krajcarz, prof. ING PAN. Projekt otrzymał finansowanie w konkursie NCN OPUS-29 i będzie realizowany w konsorcjum Instytut Nauk Geologicznych Polskiej Akademii Nauk (lider) – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu – Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk.

Naszym Koleżankom serdecznie gratulujemy i życzymy wielu sukcesów w realizacji projektów.

fot. zbiory Instytutu Archeologii UMK

KONFERENCJA NAUKOWA "W 100-LECIE INSTYTUTU BAŁTYCKIEGO W TORUNIU"

10 grudnia 2025 r. (środa) w gmachu Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu w godzinach ️9:30–15:00 odbędzie się konferencja naukowa pt. "W 100-lecie powstania Instytutu Bałtyckiego w Toruniu"️.

Konferencja poświęcona jest upamiętnieniu 100-lecia powołania do życia Instytutu Bałtyckiego, który na trwałe zapisał się w dorobku naukowym międzywojennego Torunia. Członkowie i członkinie Instytutu brali aktywny udział w próbie powołania uczelni wyższej w Toruniu, po wojnie wielu z nich współtworzyło Uniwersytet Mikołaja Kopernika. W Toruniu Instytut Bałtycki istniał do wybuchu wojny, a po jej zakończeniu został reaktywowany na Wybrzeżu – najpierw w Gdyni, następnie w Gdańsku.

Referenci zaprezentują dorobek naukowy Instytutu Bałtyckiego z okresu toruńskiego, dotyczący historii, archeologii, etnologii, geografii i gospodarki morskiej. Wśród prelegentów nie zabraknie osób z Trójmiasta, które przybliżą powojenny okres istnienia Instytutu Bałtyckiego. Obradom będzie towarzyszyć okolicznościowa wystawa wydawnictw Instytutu, zgromadzonych w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu.

Program konferencji.

ZAPRASZAMY‼

Instytut Archeologii UMK w Toruniu | Instytut Historii i Archiwistyki UMK | Wydział Nauk Historycznych UMK w Toruniu | Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu | Towarzystwo Miłośników Torunia | Książnica Kopernikańska w Toruniu | Towarzystwo Naukowe w Toruniu | Muzeum Okręgowe w Toruniu | Kujawsko-Pomorskie | Urząd Miasta Torunia

Zaproszenie do publikacji w numerze specjalnym Heritage

Special Issue "Current Studies on Archaeological Worked Bone"
Heritage

A growing number of differently oriented studies have focused on historical and prehistoric artefacts made of osseous raw materials. Microscopic analysis is used for conducting technological research, allowing for the reconstruction of the chaîne opératoire of various types of artefacts from the raw materials in question.

Complicated functional (use-wear) research is also carried out to interpret ancient bone tools' functions. A complementary aspect of traceological research is the identification of residues on bone tools to provide clues as to how various types of organic and inorganic raw materials were processed. These analyses are now carried out using not only stereo optical and metallographic microscopes but increasingly also more advanced imaging techniques, such as scanning electron microscopy (SEM), confocal microscopy, microcomputed tomography (micro-CT), optical coherence tomography (OCT), etc. Topics may include:
- New methods and research tools in studies of bone artefacts;
- Technological and functional studies on collections of prehistoric and historical bone products;
- Taphonomy in the study of ancient bone industries;
- Residues analysis in the studies of osseous artefacts.

For more details, see the flyer.

Guest Editors
Dr. Grzegorz Osipowicz
Dr. Justyna Orlowska
Deadline for manuscript submissions
30 June 2026

Artykuł na temat badań wczesnośredniowiecznych tekstyliów z Pnia

Ukazał się artykuł na temat badań wczesnośredniowiecznych tekstyliów, m.in. paska wykonanego z jedwabiu w metalowym, srebrnym oplocie, znalezionego we wczesnośredniowiecznym grobie komorowym 40/07 na cmentarzysku w Pniu.

Maria Cybulska, Katarzyna Lech, Irka Hajdas, Jan Sielski, Marcin Wołoszyn and Dariusz Poliński
Material Analysis of Early Medieval Woven Bands from Gródek upon the Bug River and Pień, Poland
Materials 2025, 18(23), 5279; https://doi.org/10.3390/ma18235279 (registering DOI)

Artykuł jest dostępny w Open Access
https://www.mdpi.com/1996-1944/18/23/5279

WERNISAŻ WYSTAWY POŚWIĘCONEJ STRAJKOM STUDENTÓW UMK w 1981 r.

11 grudnia 2025 r. (czwartek) w głównym holu budynku Collegium Humanisticum o godz. 10:00 odbędzie się wernisaż wystawy pt. "Protesty społeczności studenckiej UMK z 1981 roku w materiałach fotograficznych Dariusza Czerniakowskiego – absolwenta archeologii UMK".

Wystawa prezentuje kilkanaście fotografii dokumentujących gorące dni protestów studenckich w czasie poprzedzającym wprowadzenie stanu wojennego przez władze PRL 13 grudnia 1981 r. Najwięcej z nich dotyczy akcji strajkowej, przeprowadzonej 17 lutego 1981 r. w budynku Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. Pozostałe fotografie pochodzą z zorganizowanego 8 marca 1981 r. przez NZS UMK marszu dla uczczenia rocznicy wydarzeń marcowych 1968 r., a także z mszy św. odprawionej 3 maja 1981 r. na Rynku Starego Miasta w Toruniu w intencji polskich rolników.

Otwarciu wystawy będzie towarzyszyć uroczystość wręczenia Panu Dariuszowi Czerniakowskiemu Medalu Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniensis.

Zapraszamy

Publikacja poświęcona pamięci ANDRZEJA Z. BOKIŃCA

Nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK ukazała się książka pt. "Na północnych peryferiach wczesnobrązowego świata. Księga poświęcona pamięci Andrzeja Z. Bokińca" (red. Ł. Kowalski, A. P. Kowalski, J. Gackowski, K. Adamczak).

Książka jest poświęcona pamięci ️ dr. Andrzeja Zdzisława Bokińca (1961–2021) – wieloletniego wykładowcy w Instytucie Archeologii UMK, archeologa zajmującego się schyłkiem epoki kamienia i początkiem epoki brązu w północnej Polsce oraz zagadnieniami pogranicza kultur w ujęciu etnoarcheologicznym, znawcy etnologii ludów starożytnych i pozaeuropejskich, działacza społecznego w ramach opozycji demokratycznej oraz znakomitego i cenionego dydaktyka.

Książka dzieli się na trzy części. W pierwszej z nich znajdują się dwa teksty biograficzne, które przybliżają sylwetkę Andrzeja Z. Bokińca jako działacza opozycji demokratycznej. Zamieszczono tu również omówienie niedokończonej książki habilitacyjnej Andrzeja Z. Bokińca, poświęconej kulturowo-cywilizacyjnej roli instytucji wędrownych kowali-metalurgów. Część druga składa się z trzynastu oryginalnych tekstów przedstawiających współczesne kierunki oraz stan badań nad początkami epoki brązu w różnych częściach Polski i Europy. Książkę zamyka zbiór szesnastu szkiców i tekstów wspomnieniowych napisanych przez uczniów, a także kolegów i przyjaciół Andrzeja Z. Bokińca. Są one zbiorowym pomnikiem dla Andrzeja – człowieka mądrego i obdarzonego nietuzinkowym poczuciem humoru, badacza polihistora o bardzo szerokich horyzontach, dobrego i życzliwego Nauczyciela, Kolegi i Przyjaciela.