Instytut Archeologii

KontaktSzosa Bydgoska 44/48, 87-100 Toruń
tel.: +48 56 611 39 71
fax: +48 56 611 39 74
e-mail: inarcheo@umk.pl
banner nagłówkowy Gabinet zabytków Gabinet zabytków Magazyn Sala wykładowa obrazek nr 6

Zaproszenie do publikowania

Szanowni Państwo, Autorki i Autorzy artykułów naukowych.

Redakcja Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia zaprasza do zgłaszania swoich autorskich i współautorskich opracowań do kolejnego 40 tomu naszego rocznika. Nieprzekraczalny termin nadsyłania artykułów to 31 maj br. Dotychczasowe tomy są dostępne na Akademickiej Platformie Czasopism UMK. Tam można zapoznać się z wymogami w zakresie przygotowania tekstów, ilustracji czy zestawienia bibliografii. Niemniej jednak, w razie zapytań i wątpliwości służymy pomocą pod adresem: gomar@umk.pl

Badania w bydgoskim Wyszogrodzie

Kończymy 1. etap badań wykopaliskowych (ratowniczych) na terenie średniowiecznego Wyszogrodu (Fordon – dzielnica Bydgoszczy). Badania te realizowane są w ramach umowy podpisanej w 2020 roku między UMK a Spółką JAKON z Tarnowa Podgórnego, dotyczącej wykonania stałego nadzoru i badań archeologicznych wyprzedzających budowę osiedla mieszkaniowego „Nowy Wyszogród”. Prowadzą je pracownicy Katedry Starożytności i Wczesnego Średniowiecza Jacek Bojarski oraz Marcin Weinkauf z pomocą studentów Instytutu (fot. 1, 2). W poprzednich sezonach udało się przebadać pozostałości zabudowy mieszkalnej rozciągającej się na północnym przedpolu dawnego grodu oraz odsłonić fragment wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego (fot. 3, 4). Obecnie trwają badania w północno-wschodniej partii stanowiska, gdzie został odsłonięty zespół piecowisk (fot. 5) oraz pozostałości dużego budynku mieszkalnego z gankiem (fot. 6). Najwięcej zaangażowania i pracy wymagała eksploracja zagłębionej w ziemię partii budynku (piwnicy; fot. 7) pochodzącego z XIII wieku. Z budynkiem tym były powiązane piece kotlinkowe do wytopu (fot. 8, 9).

JB

„Wyrusz w podróż w czasie, odwiedzając wioskę festiwalową przy Instytucie Archeologii...”

Tak studenci z Koła Eksperymentalnej Archeologii Pradziejowej oraz Międzywydziałowego Koła Archeologii Starożytności zapraszali na wydarzenie edukacyjne, które odbyło się 22.04.2024 w ramach Festiwalu Nauki i Sztuki na terenie Instytutu Archeologii UMK. Zdjęcia pokazują, że wszyscy bawili się świetnie!

XIX Sesja Uniwersyteckiego Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności

Uniwersyteckie Centrum Archeologii Średniowiecza i Nowożytności zaprasza na XIX Sesję: "Rezerwaty i parki archeologiczne w Polsce jako multifunkcjonalne miejsca kreowania przestrzeni społecznej", która odbędzie się
w Biskupinie
w dniach 9-10. maja 2024 roku.

 

Zapraszamy do pobrania programu konferencji TUTAJ.

 

Planowany program konferencji:

 

Czwartek, 9. maja 2024 r., godz. 10:00
— Sesja przedpołudniowa —

10:00–10:10 Otwarcie konferencji – Wojciech Chudziak, Dyrektor UCAŚiN

10:10–10:40 Marek Konopka (PKN ICOMOS) Rezerwat archeologiczny – trwała  forma ochrony dziedzictwa

10:40–11:10 Agata Byszewska-Łasińska (NID) Rezerwaty, parki, skanseny, rekonstrukcje archeologiczne – studium chaosu

11:10–11:40 Marta Świtoń (WKZ w Poznaniu) Problematyka ochrony konserwatorskiej stanowisk, w kontekście tworzenia rezerwatów i parków archeologicznych

11:40–12:10 Michał Pawleta (Wydział Archeologii UAM) Autentyczność pełnowymiarowych ekspozycji przeszłości na wolnym powietrzu

12:10–12:30 Wojciech Kowalski (NID) Status prawny szczątków ludzkich w kontekście archeologii i ochrony dziedzictwa kulturowego

12:30–13:00 Dyskusja

13:00–15:00 Przerwa obiadowa

 

Czwartek, 9. maja 2024 r., godz. 15:00
— Sesja popołudniowa —

15:00–15:30 Henryk P. Dąbrowski (Muzeum Archeologiczne w Biskupinie) Rezerwat archeologiczny w Biskupinie – 90 lat upowszechniania wiedzy o pradziejach

15:30–16:00 Szymon Nowaczyk (Muzeum Archeologiczne w Biskupinie) Metodologiczne uwarunkowania rekonstrukcji Wioski Wczesnopiastowskiej w Biskupinie

16:00–16:30 Teresa Krzysztofiak (Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) Diament w piastowskiej koronie". Rezerwat Archeologiczny w Gieczu – nowe wyzwania w perspektywie 60 lat działalności

16:30–17:00 Agnieszka Stempin, Marcin Kasprowicz, Karolina Andrys (Muzeum Archeologiczne w Poznaniu) Rezerwat Archeologiczny Genius loci w kontekście archeologicznego dziedzictwa kulturowego poznańskiej wyspy tumskiej

17:00–17:30 Jakub Linetty (Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) Społeczna wielowymiarowość Ostrowa Lednickiego

17:30–18:00 Jacek Wrzesiński (Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) Gród w Grzybowie – badania, ochrona, edukacja

18:00–18:30 Dyskusja

 

Piątek, 10. maja 2024 r., godz. 10:00
— Sesja przedpołudniowa —

10:00–10:30 Jan  Gancarski, Paweł Madej (Muzeum Podkarpackie w Krośnie) Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy – jego rola społeczna

10:30–11:00 Dominik Płaza (Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi) Grodzisko w Tumie jako multifunkcjonalne miejsce kreowania przestrzeni społecznej

11:00–11:30 Jacek Górski (Muzeum Archeologiczne w Krakowie) Rola Muzeum Archeologicznego w Krakowie w kreowaniu przestrzeni społecznych w oparciu o stanowiska archeologiczne

11:30–12:00 Magdalena Szmal (Muzeum Częstochowskie) Ekspozycje archeologiczne in situ – ułatwienia czy wyzwanie. Dwa rezerwaty archeologiczne Muzeum Częstochowskiego

12:00–12:15 Dyskusja i przerwa na kawę

12:15–12:35 Anna Rembisz-Lubiejewska (Narodowe Muzeum Morskie) Podwodny Magazyn Wraków Zatoki Gdańskiej - pierwszy morski park archeologiczny w Polsce

12:35–12:55 Daniel Czernek (WUOZ w Kielcach) Rezerwat archeologiczny Stradów, gm. Czarnocin, woj. świętokrzyskie – rekonstrukcja czy udostępnienie i upowszechnienie wiedzy o zabytku

12:55–13:15 Wojciech Chudziak, Jacek Bojarski, Ryszard Kaźmierczak, Marcin Weinkauf  (Instytut Archeologii UMK w Toruniu) Koncepcja ośrodka edukacyjno-badawczego w Kałdusie

13:15–14:00 Dyskusja

14:00   Zakończenie obrad

Program Ósmego Spotkania Naukowego Zespołu Badań nad Zjawiskiem Masowego Deponowania Dóbr

17 maja w Instytucie Archeologii UMK odbędzie się SPOTKANIE NAUKOWE POŚWIĘCONE DEPOZYCJOM PRZEDMIOTÓW METALOWYCH Z PRADZIEJÓW I WCZESNE ŚREDNIOWIECZA. Zapraszamy wszystkich zainteresowanych.

Od klepiska do mozaiki. Sposoby konstruowania i dekorowania antycznych podłóg w świecie śródziemnomorskim

Wszystkich zainteresowanych tematem antycznych mozaik zapraszamy na wykład,
pt. "Od klepiska do mozaiki. Sposoby konstruowania i dekorowania antycznych podłóg w świecie śródziemnomorskim".

Swoim wykładem dr Jakub Mosiejczyk sprowadzi nas do parteru
w celu przyjrzenia się technikom budowlanym i dekoracyjnym starożytnych społeczności.
Spotkanie odbędzie się
w piątek 19 kwietnia o godzinie 13:30
w Instytucie Archeologii UMK w Toruniu.

Zapraszamy!

"Wampirka" z ludzką twarzą

Oscar Nilsson, pochodzący ze Szwecji rzeźbiarz i archeolog zrekonstruuje twarz tzw. wampirki. Jej szkielet z trójkątną kłódką na palcu u nogi i sierpem przy szyi odkryli w 2022 r. archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w czasie badań w Pniu koło Dąbrowy Chełmińskiej.

więcej informacji

Uhonorowanie 45-lecia pracy Profesora Stanisława Kukawki

W dniu 9 kwietnia odbyło się koleżeńskie spotkanie jubileuszowe Profesora Stanisława Kukawki, który przeszedł na emeryturę po 45-ciu latach pracy na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podczas spotkania pracownicy Instytutu Archeologii, przedstawiciele Władz Dziekańskich Wydziału Nauk Historycznych oraz inni zaproszeni goście podziękowali Profesorowi za wieloletnią pracę naukową i dydaktyczną w ośrodku toruńskim oraz Jego wkład w rozwój archeologii pradziejowej.

Stanisław Kukawka ukończył archeologię na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 1979 r. był zatrudniony na UMK w Toruniu, gdzie piastował funkcje kierownika Zakładu Młodszej Epoki Kamienia oraz wicedyrektora Instytutu Archeologii i Etnologii UMK. Profesor Kukawka sformułował i realizował długofalowy „Program badań nad neolitem ziemi chełmińskiej”, który doprowadził do pełnego i wieloaspektowego rozpoznania neolitu w regionie. Profesor Stanisław Kukawka wypromował ponad stu magistrów i kilkoro doktorów archeologii.

Porozumienie dotyczące prowadzenia interdyscyplinarnych badań naukowych nad przeszłością Torunia

8 marca 2024 r. zostało podpisane porozumienie między Gminą Miasta Toruń a Uniwersytetem Mikołaja Kopernika dotyczące prowadzenia interdyscyplinarnych badań naukowych nad przeszłością Torunia. Porozumienie w imieniu Gminy Miasta Toruń podpisał prezydent Michał Zaleski, w imieniu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – prof. dr hab. Wojciech Wysota, prorektor ds. nauki. Fot. Paula Gałązka

https://www.torun.pl/pl/podpisanie-porozumienia-miedzy-gmt-umk-o-wspolpracy-przy-badaniach-naukowych-nad-przeszloscia

Wyjątkowe osiągnięcia studentów UMK docenione!

Z ogromną radością informujemy, że nasz student, Mikołaj Dobek z kierunku archeologia s2, został wyróżniony stypendium za znaczące osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe na rok akademicki 2023/2024!
 
Do dnia 25 października 2023 r., rektorzy uczelni nadzorowanych przez Ministra Nauki przedstawili aż 1068 wniosków. Spośród 1048 wniosków spełniających warunki, Minister Nauki, Dariusz Wieczorek, przyznał stypendium 386 studentom. 
Jesteśmy dumni, że Mikołaj jest jednym z nich i reprezentuje Wydział Nauk Historycznych UMK na arenie krajowej. To dowód na to, że ciężka praca i zaangażowanie przynoszą wymierne efekty.
Gratulujemy Mikołajowi oraz wszystkim stypendystom! Życzymy dalszych sukcesów i nieustającej motywacji do rozwijania swoich pasji.

Staż doktorancki

Za oknem pierwsze oznaki wiosny, a my wracamy do niezwykle słonczego, hiszpańskiego grudnia. W dniach od 10 do 23 grudnia 2023 roku nasz doktorant mgr Hubert Binnebesel odbył staż naukowy na Uniwersytecie Autonomicznym w Madrycie, finansowany ze środków mobilnościowych IDUB.

Dzięki niezwykłej gościnności prof. Nurii Castañedy miał możliwość zapoznać się z najważniejszymi pradziejowymi kopalniami i kamieniołomami z obszaru Hiszpanii. W ciągu dwóch tygodni odwiedził takie stanowiska jak: pradziejowe kamieniołomy krzemienia w Pozarrate, La Muela i Montvell, kopalnie krzemienia w Los Cerros i Casa Montero, oraz kopalnię waryscytu w Gava. Była to również wspaniała okazja by osobiście poznać najważniejszych badaczy górnictwa pradziejowego na Półwyspie Iberyjskim: prof. Nurię Castañedę, prof. Antonio Tarrinno, dr Cristinę López Tascón, czy prof. Xaviera Terradas. Zdobyta wiedza, doświadczenie oraz nawiązane kontakty, zostaną wykorzystane podczas prac nad projektem doktoranckim pana Huberta, który jest poświęcony kopalni i pracownią krzemieniarskim w Dolinie Udorki.

AUNC Archeologia 39. 55 lat serii

Ukazało się cyfrowe wydanie czasopisma "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, tom XXXIX". Tom 39 jest równocześnie tomem jubileuszowym z okazji 55.-lecia czasopisma. Zapraszamy do lektury najnowszego tomu na platformie APCz.

Akademicka Platforma Czasopism. AUNC Archeologia

IDUB Staż w ramach konkursu mobilnościowego SMART3

W okresie przerwy zimowej studenci naszego Instytutu nie próżnowali! Student V roku Archeologii Pan Kacper Baranowski odbył w tym czasie staż w ramach konkursu mobilnościowego SMART3 w czeskim Instytucie Anthropos w Brnie. Możliwość wyjazdu przysłuży się Kacprowi do pracy nad swoją magisterką, która dotyczy magdaleńskiego stanowiska w Kleszczowej na Wyżynie Krakowsko - Częstochowskiej. Bezpośredni kontakt z paleolitycznymi wytworami z obszaru Morawskiego Krasu oraz zapoznanie się ze standardami naukowymi zagranicznych placówek badawczych zaprocentuje w przyszłych projektach naukowych! Serdecznie zapraszamy wszystkich studentów do uczestnictwa w konkursach na wyjazdy zagraniczne oraz projekty badawcze! Link poniżej: https://idub.umk.pl/konkursy-i-wyniki/konkursy-dla-studentow/

Prof. Andrzej Tretyn rektorem UMK

Prof. dr hab. Andrzej Tretyn został wybrany rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu na kadencję 2024-2028. Rektor elekt obejmie stanowisko 1 września 2024 r.

więcej informacji

Nowa monografia Wieldządza

Ukazały się publikacje podsumowujące badania i opracowanie materiałów ze stanowisk Wieldządz 1 i 21.

Zapraszamy do zapoznania się z broszurą promocyjno-informacyjną dotyczącą opracowania badań na grodzisku w Wieldządzu, jak również z pełną monografią podsumowującą stan badań na stanowisku 1 i 21. Monografia dostępna jest wersji mini (23MB) oraz pełnej (45MB).

Zapraszamy do lektury.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
Dofinansowano ze środków budżetu państwa
Program "Ochrona Zabytków Archeologicznych"
Zadanie "Villisaz - krzyżackie komturstwo i domniemana siedziba rycerska. Opracowanie publikacja wyników badań w Wieldządzu"
dofinansowanie 95 800 PLN
całkowita wartość 119 750 PLN 

 

Spotkania z Archeologią Podwodną na Wydziale Nauk Historycznych

Z radością zapraszamy na serię spotkań organizowanych przez Akademickie Koło Archeologii Podwodnej na Wydziale Nauk Historycznych! Podczas tych wydarzeń będziemy zgłębiać fascynujące obszary archeologii podwodnej, przybliżając jej tajemniczy świat wszystkim zainteresowanym. Jesteśmy dumni, że wśród naszych prelegentów będzie dr Mateusz Popek, który opowie o niezwykłych odkryciach związanych ze świętymi jeziorami Inków.

więcej informacji

Miecz w wodzie

Archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu rozpoczęli badania i konserwację miecza z X w. znalezionego w czasie pogłębiania Wisły we Włocławku. Być może to tzw. Ulfberht, czyli oręż wykuty w Europie Zachodniej, a wykończony w innym warsztacie, prawdopodobnie w Skandynawii.

więcej informacji

Wczesnośredniowieczne grodziska w Polsce. Tom 8. Powiat inowrocławski

 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Pracownicy Katedry Starożytności i Wczesnego Średniowiecza sfinalizowali dwuletni projekt „Opracowanie materiałów źródłowych z wczesnośredniowiecznych grodzisk na Kujawach (powiat inowrocławski)” realizowanym w ramach programu rządowego „Ochrona zabytków archeologicznych”. Efektem końcowym jest publikacja pt. „Wczesnośredniowieczne grodziska w Polsce. Tom 8. Powiat inowrocławski” przygotowana przy współudziale pracowników Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Poznaniu i Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu.

Mistrzowska popularyzacja

Cmentarzysko w Pniu, badane przez pracowników Instytutu Archeologii UMK w Toruniu, wygrało w plebiscycie "Archeologiczne sensacje 2023 r." w kategorii najskuteczniej popularyzowane badania 2023 r. Kapituła konkursu doceniła też inne badania, w których uczestniczyli archeolodzy z UMK.

więcej informacji

Archiwum